Historia Gminy Słupia

Na południowo-zachodnich obrzeżach województwa świętokrzyskiego, na terenach Niecki Włoszczowskiej i Płaskowyżu Jędrzejowskiego rozciąga się na 10 788 hektarach Gmina Słupia, licząca14 sołectw. Jej historia to wydarzenia, które tworzyły również dzieje Polski, a z których jej mieszkańcy są bardzo dumni. Ta przeszłość zamyka się w zabytkowych budowlach, przydrożnych kapliczkach, literaturze.

Gmina Słupia to  przede wszystkim teren typowo rolniczy, a wysokie umiejętności tutejszych rolników w uprawie roli i różnorakich hodowlach, udowadniają, że potrafią oni stanąć naprzeciw wymaganiom i oczekiwaniom współczesnego świata. Atuty Gminy Słupia to czyste i zdrowe środowisko, nieskażone wody, wygodna i bezpieczna sieć dróg gminnych i powiatowych, ścieżka rowerowa, szlaki turystyczne. Gościnność jej mieszkańców stwarzają gminie szansę stania się atrakcyjnym rejonem wypoczynkowym, turystycznym i rekreacyjnym.historia Słupi sięga czasów słowiańskich, a słowo słup, zawarte w  wyrazie Słupia ma wbrew wszystkiemu, duże znaczenia. Pierwsi Słowianie na ziemiach polskich mieszkali w osadach pozbawionych umocnień obronnych, a zabudowę siedlisk tworzyły regularne półziemianki. Dopiero nieco później pojawiły się także naziemne słupowe, a osady obronne zaczęły powstawać w VII wieku. Przed grodami stawały nieraz słupy-wieże. Nazwa Słupia pojawiła się już w dawnych zapisach, pochodzących z różnych regionów Polski. Tak wiec historia naszej Słupi sięga czasów nie tylko dawnych, ale i pradawnych, a pierwsze o niej wzmianki wskazują na rok 1325, kiedy to Marcin Pleban ze Słupi opłacał Świętopietrze. W połowie XV wieku była własnością Stefana Świętopełka herbu Lis. Pod koniec XVI wieku należała do Wojciecha Padniewskiego, kasztelana oświęcimskiego, który był jednym z założycieli zboru ariańskiego w Słupi. A od 1827 roku właścicielem majątku w Słupi został Adolf Niemojewski herbu Wieruszowa, porucznik artylerii lekko-konnej w Powstaniu Listopadowym, odznaczony Krzyżem Virtuti Militari. W 1906 roku sprzedał Słupię Dreckiemu, przedsiębiorcy z Warszawy.

Na środku wsi rozciąga się  malowniczy staw, na jednym z jego brzegów stoi dumnie na kamiennym postumencie pomnik Św. Jana Nepomucena, patrona żeglarzy, i pomaga w obliczu powodzi.

Nieopodal stawu, na niewielkim wzniesieniu znajduje się XVIII-wieczny dwór ziemiański, który na przestrzeni lat został rozbudowany. Pomimo współczesnego wyposażenia ze względu na siedzibę władz samorządowych gminy, dwór kryje w sobie tajemniczość i historię. Stare mury pałacu mogłyby opowiadać o wydarzeniach, mających tutaj miejsce. tuż obok pałacu rosła rozłożysta i bardzo stara lipa, pod którą, jak niesie wieść gminna, odpoczywał sam Naczelnik Kościuszko tuż przed Bitwą pod Szczekocinami, a podczas II Wojny Światowej jej dziupla służyła za skrytkę dla książek i radiostacji. Niestety pomimo wielu starań aby zachować to okazałe drzewo, przyroda okazała się silniejsza i lipa spłonęła od uderzenia pioruna.

W okresie II Wojny Światowej Dwór w Słupi był kolebką tajnego nauczania na całą południową Polskę. Nauczanie odbywało się na szczeblu gimnazjalnym i licealnym. W związku z stale zwiększającą się liczbą uczniów i maturzystów, profesor Roman Czarnecki podjął rozmowy z ówczesnym rektorem Uniwersytetu Jagiellońskiego o utworzeniu jego filii właśnie w Słupi. I w ten oto sposób powstała jedyna w części południowej Polski filia Tajnego Uniwersytety Jagiellońskiego z wydziałami: prawa, filozofii, polonistyki, rolnictwa i medycyny. Wydarzenie to upamiętnia tablica, znajdująca się w holu pałacu.

Pod osłoną nocy z 21 na 22 listopada 1944 r. do pałacu został przywieziony Wincenty Witos. Oczekiwał w nim na przerzut do Londynu, który niestety nie doszedł do skutku ze względów pogodowych.  11 grudnia 1944 r. opuścił Słupię na nazwisko Józef Nowak.  Wydarzenie to upamiętnia tablica pamiątkowa znajdująca się na ścianie frontowej pałacu.

Na terenie Słupi spotkać można pomniki przeszłości w postaci krzyży i figur, upamiętniające ważne dla narodu polskiego wydarzenia. Zobaczymy m. in. krzyż poświęcony  uwłaszczeniu włościan 1864r. i drugi upamiętniający odzyskanie przez Polskę niepodległości z 1918r. Jest też figura Św. Floriana, patrona strażaków, pod którą formowały się pierwsze oddziały słupskiej Ochotniczej Straży Pożarnej.